Դոնալդ Բիսեթ

Անձրևը

 Վտվտիկն ու Խտտիկը ամպեր էին և  երկնքում էին ապրում: Նրանք ամբողջ օրը իրենց համար էս ու էն կողմ էին թռչում, ու ոչ մեկին չէին խանգարում: Արևն իր համար շողում էր, թռչունները երգում էին, երեխաները խաղում:

— Վտվտի՛կ, – ասաց Խտտիկը,- չիջնե”նք ներքև և բոլորին մի լավ թրջենք:

— Ճիշտ է, թե չէ պարապ- սարապ թռչելը ձանձրալի է:

Նրանք իջան և գետինը թրջեցին: Բայց մարդիկ դժգոհ էին:

— Ի °նչ թարս եղանակ է,- փնթփնթում էին նրանք:

— Կարծես դույլով թափեն, ա ¯յ քեզ տխուր օր:

-Արի գնանք այստեղից,- ասաց Խտտիկը:

Նրանք թռչում-գնում են , և անձրևը կտրվում է: Բոլորը   գոհ էին: Ամեն օր արևը շողում է, և շոգն օրեցօր ուժեղանում: Երկար ժամանակ ոչ մի անձրև չի գալիս: Խոտերը դեղնում և չորանում են , ծաղիկները` թոռոմում: Կովերը մնում են առանց խոտի և կաթ չեն տալիս: Պաղպաղակ պատրաստողը չի կարողանում կաթ գնել, որ պաղպաղակ պատրաստի: Երեխաները լաց են լինում և պաղպաղակ ուզում: Նչրանք  հագնում են բաճկոնները, բացում անձրևանոցները և դուրս գալիս փողոց: Այդ տեսնելով` մարդիկ զարմանում են.

— Իջնենք, տեսնենք՝ ի”նչ է պատահել:

Նրանք իջնում են  ներքև, ու նորից հորդ անձրև է գալիս:

— Ի ¯նչ հաճելի անձրև է,- ուրախանում եմ բոլորը;

— Վերջապես, ա ‘յ լավ օր:

Բոլորը  գոհ են` և’ Խտտիկն ու Վտվտիկը , և’ երեխաներն ու մեծերը:

Շնորհակալությունը, Ներեցեքը, Խնդրեմը

Մի անգամ Խնդրեմը և Շնորհակալությունը հանդիպեցին, և ամեն մեկը սկսեց դժգոհել իր բախտից:

— Ոչ մեկը մեզ չի գնահատում և չի հարգում:

Այդ ժամանակ նրանց է միանում Ներեցեքը:

-Ներեցեք, որտե”ղ է արդարությունը, մյուս բոլոր բառերն հանգիստ ապրում են, իսկ մենք անդադար աշխատում ենք : Մեզ միշտ հիշում են՝ է՛լ շնորհակալություն, է՛լ խնդրեմ, է՛լ ներեցեք,  նույնիսկ չեն թողնում հանգիստ քնենք :

— Շնորհակալություն, բայց արդարություն չկա,- համաձայնեց Շնորհակալությունը,- մեր փողոցում մի կին է ապրում: Նա իր աղջկան միշտ ասում է՝ ասա ‘ շնորհակալություն՚:

Հաստատ գիտեմ՝ մինչև մեծանալը աղջիկը կմոռանա, թե ինչ է  «շնորհակալությունը»:

— Խնդրեմ,- հոգոց հանեց Խնդրեմը,-  իձ էլ հանգիստ չեն տալիս, ավտոբուսում , փողոցում միայն լսում ես` փոխանցեք խնդրեմ, մեկ տոմս խնդրեմ: Իհարկե, ես հասկանում եմ, դա քաղաքավարություն է, բայց  ուժերս բոլորովին կորցրել եմ:

Խնդրեմը խոսելով հետ- հետ գնաց, որպեսզի նստի, բայց պատահմամբ կանգնեց Շնորհակալության մեջքին:

— Օ ¯յ, ների՛ր ինձ:

— Ահա ՛, դու  էլ,- բարկացավ Ներեցեքը,- չե՞ս կարող առանց ինձ յոլա գնալ:

— Ների ՛ր, ես պարտավոր էի ներողություն խնդրել:

— Նորի՞ց, չէ պետք է մի բան անել: Եկեք մի շաբաթով գնանք ծով հանգստանալու: Կլողանանք, կխաղանք, և ոչ մի աշխատանք: Թող մի շաբաթ մարդիկ առանց մեզ դիմանան:

Այդպես էլ արեցին: Իսկ երբ վերադարձան, նույնիսկ ուրախացան, լսելով` ինչպես են բոլորը անդադար կրկնում իրենց անունները:

Եվ կարևորը` նրանք արդեն տեղին էին օգտագործում այդ բառերը, երբ ուզում էին ներվել, ասում էին` ներեցեք, երբ ուզում էին շնորհակալություն հայտնել, ասում էին՝ շատ շնորհակալ եմ, իսկ երբ ուզում էին լինել քաղաքավարի, ասում էին` խնդրեմ: Ընկերներն այժմ նույնիսկ գիրք կարդալու ժամանակ ունեին և ամեն տարի մեկ շաբաթով գնում էին ծով` հանգստանալու:

ՆԱԽԱԳԾԱՅԻՆ
ՈւՍՈւՑՄԱՆ
ԸՆԹԵՐՑԱՐԱՆ
3-րդ դասրան

Հեղինակ ՝ Անահիտ Հարությունյան

Երկու ալիք

Ծովում երկու ալիքներ էին ապրում, մեկը՝  մեծ, մյուսը` փոքր: Մեծ ալիքի անունը Մեծ էր, իսկ փոքրինը` Փոքր:

Նրանք միշտ միասին էին լինում: Փոքրը բոլորի նկատմամբ բարեհամբույր էր, խաղում էր ձկների, քամու և ուրիշ ալիքների հետ: Իսկ Մեծը ամեն բան ջարդուփշուր էր անում ու խորտակում: Նա հատկապես սիրում էր հարձակվել նավերի վրա:

Մի անգամ Մեծ ալիքն ու Փոքր ալիքը խաղում էին ծովափի մոտերքում: Փոքրը լողափին տեսավ մի տղայի, որի ձեռքին պաղպաղակ կար:

— Ես ել եմ պաղպաղակ ուզում,- ասաց նա:

— Հիմա կբերեմ,- ասաց Մեծը: Նա նետվեց տղայի վրա, ձեռքից խլեց պաղպաղակը և տվեց Փոքրին:

Փոքրը, պաղպաղակը ուտելուց հետո, հարցրեց.

— Իսկ հիմա ի՞նչ  ենք անելու:

_Նայի՛ր այս քառաժայռերին և կտեսնես:

Մեծ ալիքը փքվեց, դարձավ քառաժայռից էլ մեծ և փլվեց նրանց վրա, բայց հետո նա թռավ քարաժայռերի վրայով և ընկավ նեղլիկ ճեղքի մեջ:

— Օգնեցե ¯ք, – գոչեց նա:

Այդ պահին անցնում էր Միրանդա բադը: Նա կանգնեց և հարցրեց:

— Ի՞նչ է պատահել:

— Ես չեմ կարողանում այստեղից դուրս գալ: Օգնի՛ր ինձ, խնդրում եմ;

— Ո՛չ: Ես քեզ չեմ օգնի, – ասաց Միրանդան: – Դու բոլորին վատություն ես անում:

Հանկարծ Միրանդան լսեց, որ մեկը քարաժայռերի մյուս կողմում լալիս է:

Շրջվեց ու տեսավ` Փոքր ալիքն է:

Փոքր ավտոբուսի մասին, որը վախենում էր մթից

Կար- չկար մի փոքրիկ ավտոբուս կար: Նա կարմիր էր և ապրում էր հայրիկի ու մայրիկի հետ: Ամեն առավոտ նրանք լվացվում էին, նախաճաշու բենզինով, մեքենայի յուղով, իսկ հետո ուղևորնեի էին տանում գյուղից դեպի ծովափնյա քաղաք: Փոքրիկ ավտոբուսը հաճախ էր ճանապարհը ցերեկով անցնում, բայց գիշերները դեռ առիթ չէր եղել մեկնելու: Նա շատ էր վախենում մթից:Մի անգամ մայրիկը նրան ասաց.

ՙԳիտե±ս վաղուց, շատ վաղուց մութը վախենում էր ավտոբուսներից:

Նրան մայրն ասաց.

— Եթե դու վախենաս դուրս գալ, աշխարհը չի մթնի, և մարդիկ չեն իմանա, որ քնելու ժամանակն է: Աստղերն էլ չեն իմանա, երբ պետք է փայլեն երկնքում:

Մութըը սկսեց զգուշորեն իջնել փողոցների և տների վրա: Իրար ետևից սլանում էին ավտոբուսները: Մութը սիրտ արեց ու մի քիչ էլ իջավ:Նա դեռ չէր հասցրել ուշքի գալ, երբ նրա միջով սլացավ ավտոբուսը: Ի±նչ անսպասելի էր….Բայց Մթի համար հաճելի էր չնայած մի քիչ խուտուտ էր զգում:

Հետո Մթի միջով սլացավ ևս մի քանի ավտոբուսներ: Իսկ առավոտյան դարձյալ ծագեց արևն ու մթին տուն ուղարկեց: Բայց Մութն այլևս չէր վախենում ավտոբուսներից՚: Երբ մայրիկ ավտոբուսն ավարտեց իր պատմությունը, փոքրիկ ավտոբուսն ասաց.

— Լավ, ես էլ կգնամ: Վարոդը եկավ, շարժիչ միացրեց. մարդիկ էլ եկան ու նստեցին, և փոքրիկ ավտփուսը մոլորվելով մթան մեջ` ուղևորվեց դեպի քաղաք:

Մոռացված ծննդյան օրը
Դոնալդ Բիսեթ
Կար-չկար աշխարհում մի մեծ փիղ կար։ Նա ապրում էր Ուիփսնեյդյան
կենդանաբանական այգում իր կնոջ ու ձագի հետ, որի անունը Յալմար
էր։
Փիղ հայրիկը շատ մեծ էր։ Փիղ մայրիկն էլ էր մեծ։ Եվ նույնիսկ Յալմարին
ոչ ոք չէր կարող ասել, թե փոքր է։ Փղերը փոքրիկ չեն լինում։ Մի գեղեցիկ
օր էլ Փիղ մայրիկը և Փիղ ձագուկը տեսան, որ Փիղ հայրիկը կանգնած է
գլխի վրա։
— Ի՞նչ է պատահել,— հարցրեց Փիղ մայրիկը։
— Ուզում եմ մի բան հիշել,— պատասխանեց Փիղ հայրիկը։
— Ի՞նչ ես ուզում հիշել։
— Եթե իմանայի,— պատասխանեց Փիղ հայրիկը, այսպես չէի տանջվի։
Ճի՞շտ է, թանկագինս։
— Յալմար,— ասաց Փիղ մայրիկը։— Շուտ վազիր ու գտիր այն, ինչ
մոռացել է հայրիկը։
Ու Յալմարը վազեց նախ ճանապարհով, հետո բարձրացավ բամբուկների
պուրակի մոտի բլրակը ու նստեց մի քիչ շունչ առնելու և նայելու համար,
թե ինչպես են ամպերը երկնքում բռնոցի խաղում։
Հանկարծ նրա ականջով ընկավ ինչ-որ մեկի լացի ձայնը։ Լալիս էին շատ
մոտիկ մի տեղ, թեև Յալմարը չէր տեսնում, թե ով է։
Ուստի նա ասաց․
— Մի լա… Ուզո՞ւմ ես, օգնեմ քեզ։
4
Լացը դադարեց։
— Դու ո՞վ ես,— հարցրեց Յալմարը։
— Մոռացված ծննդյան օրը։ Եվ չգիտեմ, թե ումն եմ։
— Վա՛յ,— ասաց Յալմարը։— Ա՜յ քեզ բան։ Իսկ տոնական տորթ ունե՞ս։
— Իհարկե։ Առանց տորթի՝ ի՞նչ ծննդյան օր։ Իմ տորթի վրա վեց հատ մոմ
կա։ Ուրեմն, այսօր լրանում է ինչ-որ մեկի վեց տարին։
«Ինչ լավ է, երբ վեց տարեկան ես,— մտածեց Յալմարը։— Շատ լավ է։
Գրեթե այնքան լավ, որքան՝ յոթը։ Հինգ տարին էլ վատ չէ, այսինքն՝ չորսն
էլ՝ ոչինչ։ Բայց եթե ութ տարեկան ես… երբ ութ տարեկան ես, ուրեմն,
արդեն կիսով չափ մեծահասակ ես։ Բայց, թերևս, ամենից լավն այն է, երբ
վեց տարեկան ես»։
— Ափսո՜ս, շա՛տ ափսոս,— ասաց նա։— Բայց քեզ օգնել չեմ կարող։ Ես
ուղղակի չգիտեմ, թե ով է մոռացել իր ծննդյան օրը։
Ու Յալմարը տուն շտապեց։ Երբ ներս մտավ, Փիղ հայրիկը արդեն ոչ թե
գլխի վրա էր կանգնած, այլ սեղանի մոտ նստած՝ ճաշում էր։
— Հիշեցի,— ասաց Փիղ հայրիկը։— Ես այդպես էլ գիտեի, որ դա երեկ էր
լինելու, կամ վաղը, կամ այսօր։ Այդպես էլ գիտեի։
— Ի՞նչը այսօր,— հարցրեց Յալմարը։
— Որ այսօր քո ծննդյան օրն է,— ասաց Փիղ մայրիկը, մտնելով սենյակ։—
Այսօր դու լրացրիր քո վեց տարին։
Յալմարը շատ հուզվեց ու ետ վազեց դեպի բամբուկների պուրակի մոտ
գտնվող բլրակը։
5
— Լսիր,— գոչեց նա։— Պարզվում է, որ դու ԻՄ ծննդյան օրն ես։ Այսօր
լրանում է իմ վեց տարին։
— Ուռա՜,— գոչեց մոռացված ծննդյան օրը։— Ուռա, Ուռա, Ուռա։
Երեկոյան թեյելիս, Յալմարը մի տոնական տորթ ստացավ՝ վրան էլ վեց
մոմ։ Նա կնճիթը ձգեց ու միանգամից փչեց-մարեց բոլոր մոմերը։
«Ինչ լա՜վ է,— մտածեց նա։— Շատ լավ է, երբ վեց տարեկան ես»։

1. Դուրս գրի՛ր անհականալի բառերը ու բացատրի՛ր առցանց
   բառարանի օգնությամբ:
2. Պատմի՛ր փղերի ընտանիքի մասին:
3. Պատմի՛ր Յալմարի մասին:
4. Երբ մոռանում ես ինչ-որ բան, ինչպե՞ս ես փորձում հիշել:
5. Գրի՛ր բառեր, որոնք ծննդյան օր ունեն:
6. Պատմի՛ր քո ծննդյան տոնի մասին: Պատումդ հրապարկի՛ր բլոգում:
7. Այս հեքիաթը պատմի՛ր Մոռացված ծննդյան օրվա անունից:

Ղիփն ու գիհին

Դոնալդ Բիսեթ
Հեռավոր, շատ հեռավոր ժամանակներում բլուրների միջև ընկած աճում
էր գիհին։
Նա երբեք քաղաք չէր տեսել, բայց շատ լավ գիտեր, թե ինչպիսին է
քաղաքի կյանքը, որովհետև քամին միշտ էլ նորություններ էր բերում։
Քամին ծովից թռչում էր նախ դեպի քաղաք, իսկ հետո անմարդաբնակ
կանաչ բլուրներով հասնում էր հովիտ, որտեղ աճում էր գիհին։ Եվ ծառը
մե՛րթ լսում էր ծովային շոգենավերի շչակների ձայնը, մե՛րթ շների
հաչոցը, մե՛րթ մանուկների ծիծաղը, մե՛րթ էլ ինչ-որ մեկի հեռախոսային
զրույցը։ Նրան էին հասնում ճայերի ճիչերն ու շոգեքարշերի սուլոցները։
Քամին նրան էր հասցնում բազմաթիվ ձայներ։
Գիհին սիրում էր լսել քամուն, ու երբ քամին մեղմանում էր, ծառն սկսում
էր ձանձրանալ ու իրեն միայնակ էր զգում։ Շուրջը ոչ ոք չկար, միայն
արևն էր գլխավերևում, կամ էլ լուսինն ու աստղերը։ Երբեմն նրա
ճյուղերին նստում էին թռչունները, բայց դա էլ հազվադեպ էր պատահում։
Եվ մի գեղեցիկ առավոտ գիհին հանկարծ լսեց՝ թը՛մփ, թ ը՛ մ փ, Թ Ը ՛Մ Փ․
ձայնն ավելի էր սաստկանում, ս ա ս տ կ ա ն ո ւ մ, Ս Ա Ս Տ Կ Ա Ն Ո Ւ Մ։
Եվ հետո բլրակի գագաթին հայտնվեց Փ Ի Ղ Ը, որի անունը Ղ Ի Փ էր։
— Բարև,— ասաց փիղը։
— Բարև,— պատասխանեց գիհին։— Քո անունը Կենգուրո՞ւ է։
— Ինչպես թե… Ես փիղ եմ, անունս էլ՝ Ղիփ է։
— Ա՜-ա՜,— ասաց գիհին։— Ուրախ եմ, որ քեզ տեսա։
7
— Գիտե՞ս,— ասաց Ղիփը,— մեջքս քոր է գալիս։
Փիղը նստեց գիհու տակ ու մեջքը սկսեց քսել ծառաբնին։ Եվ քորն
անմիջապես անցավ։
Եվ գիհին նրան առաջարկեց․
— Այն դեզից մի խուրձ խոտ վերցրու, նստիր կողքիս և մի քիչ զրուցենք։
Իսկ թե ուզենաս, ես նորից կքորեմ քո մեջքը։
Ղիփը մի խուրձ խոտ բերեց ու նստեց գիհու տակ, խոտն էլ դրեց կողքին,
որ սիրտն ուզելուն պես՝ մի քիչ ուտի։ Փղերը խոտ շատ են սիրում։
Շոկոլադով թխվածքն էլ են սիրում, միայն թե Ղիփը թխվածք չուներ։
Այսպես նստած զրուցեցին, հետո փիղը ննջեց։ Եվ հովտում դարձյալ
տիրեց լռություն։
Հանկարծ, որտեղից որտեղ, հայտնվեց մի պառավ։ Նստեց նրանց կողքի

Նստեց նրանց կողքին
ու սկսեց կար անել։ Կարը արեց-վերջացրեց և այն է, ուզում էր ասեղը
պահել, բայց անզգուշաբար ձեռքից գցեց խոտի դեզի մեջ։
Այո՜, հեշտ բան չկարծեք խոտի դեզում ասեղ գտնելը։
— Արթնացի՛ր,— ձայն տվեց նա փղին։— Օգնի՛ր, որ գտնեմ իմ ասեղը։
— Ղիփը արթնացավ ու մտածեց․ «Իհարկե, հեշտ բան է խոտի դեզում
ասեղ գտնելը․ ոչ ոքի համար հեշտ բան չէ, բացի փղից»։
Նա կնճիթը ձգեց, փչեց խոտի վրա․ խոտը ցրիվ եկավ, իսկ ասեղը մնաց
այնտեղ, ուր ընկել էր։ Չէ՞ որ ասեղը խոտից ծանր է։
— Այ, ապրես,— ասաց պառավը և փղին շոկոլադով թխվածք տվեց։
Երբ պառավը գնաց, Ղիփը նստեց գիհու տակ, սկսեց խոտ ուտել, քորեց

մեջքը, իսկ հետո ականջ դրեց քաղաքային նորություններին, որոնք
բերում էր քամին։
Գիհին շատ ուրախ էր, որ փիղն ընդմիշտ մնաց իր հետ։

1. Դուրս գրի՛ր անհականալի բառերը ու բացատրի՛ր առցանց
   բառարանի օգնությամբ:
2. Ներկի՛ր այն հատվածը, թե քամին ինչպես էր քաղաքային
   նորություններ բերում:

3. Շարունակի՛ր նախադասությունները.
   Գիհին երբեք
   Գիհին շատ լավ գիտեր
   Գիհին սիրում էր
4. Պատմի՛ր Ղիփ անունով փղի մասին:
5. Պատմի՛ր մյուս հերոսների մասին:
6. Հորինի՛ր: Հրապարկի՛ր բլոգումդ:
   Ասեղը, որն ապրում էր խոտի դեզում